کد مطلب:88606 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:434

با ایمانی مملو از یقین











(و ایمانا فی یقین)

ترجمه: و می بینی برای هر یك از متقین ایمانی كه آمیخته با یقین است.

شرح: ایمان و تصدیق به خالق و آنچه در شرع مبین آمده، دارای مراتبی است، كه شدت و ضعف دارد، در مراتب ایمان گفته اند:

1- ایمانی تقلیدی است كه چون بزرگتری یا فرد مطمئنی پدر و مادر مومن هستند، من هم مومن می شوم، این نوع ایمان، در شان یك مومن واقعی نیست، زیرا كه بسیار زود در اثر وقوع حادثه ای یا اشكال مستشكلی فرو می ریزد!

2- ایمان استدلالی كه فرد مومن با دلیل و برهان به ایمان خود دست می یابد، ولی هر چند این ایمان قوی باشد ولی در اثر القاءات و اشكالها متزلزل شده و كم كم وسوسه در قلب او پیدا می شود، و در نهایت پای اینگونه استدلالیان چوبین بوده و سخت بی تمكین و غیر قابل اتكاء است!

3- ایمان توام با یقین- كه فرد مومن به مرحله ای از علم می رسد كه علم به حقیقت پیدا می كند زیرا راه صحیح همین است، و جز این نیست، البته این گونه

[صفحه 148]

ایمان توام با یقین دو گونه است: یك وقت علم را از طریق استدلال و برهان به دست آورده و می داند هم كه مطلب همین است این بسیار خوب است ولی بزرگان سالكین و پرهیزگاران، ایمان توام با یقین به نحو دیگری دارند كه علم و یقین خود را از طریق مشاهده به دست آورده اند، نه از طریق استدلال، یعنی با از بین بردن حجابهای دنیوی و دوری از آنها خداوند را از طریق مشاهده یافته اند، و به مرحله ایمان موقنین رسیده اند، و این ایمانی است كه با بادهای تند القاءات ملحدین و ایرادات آنها فرو نخواهد ریخت.[1] كسی كه به این مرحله از یقین نرسد، آن طور كه باید طعم ایمان را نمی چشد.

روایتی از مولی علی (ع) رسیده كه فردی از شما طعم ایمان را نمی چشد، تا این كه علم و یقین پیدا كند كه آنچه به او می رسد، خطا نبوده، و آنچه خطا است به او نمی رسد.[2].

و در روایتی دیگر از مولی نقل شده كه: همین كلمات را بسیار تكرار می فرمود و سپس نمی چشد فردی طعم ایمان را مگر این كه بداند ضرر رساننده و نفع رساننده فقط خداوند عزوجل است (ان الضار النافع هو الله عز و جل)[3] ولی ما كجا و این ایمان كجا، به قول ملا محمد مهدی نراقی: «یقین اشرف فضائل خلقیه و مهمترین آنهاست، یقین افضل كمالات نفسانی و اعظم آنهاست، یقین كبریت احمری است كه بجز بزرگان عرفا و فرزانگان اكابر حكماء آنرا به دست نمی آورند، و كسی كه به این مرحله رسید رستگار شده و به رتبه ی عالی و سعادت عظمی نائل شده است»[4].

در روایتی از پیامبر اكرم رسیده «اقل ما اوتیتم الیقین»، یقین كمترین چیزی

[صفحه 149]

است كه (در این عالم) به شما داده شده است[5] و در روایت دیگر از آن بزرگوار است: «الیقین الایمان كله»، یقین همه ایمان است.[6] یعنی ایمان دارای مراتبی است و هر مومنی مرتبه ای از این كمال را دارد، ولی فردی كه به درجه ی یقین رسید تمام ایمان را به دست آورده است.


صفحه 148، 149.








  1. رجوع كنید به شرح ابن میثم و خوئی در ذیل همین فراز.
  2. اخلاق شبر، صفحه 270.
  3. اخلاق شبر، صفحه 271.
  4. جامع السعادات، جلد 1، صفحه 119.
  5. جامع السعادات، جلد 1، صفحه 119.
  6. جامع السعادات، جلد 1، صفحه 119.